Download Now النهاية والبداية وقصائد أخرى Articulated By Wisława Szymborska Accessible As Hardbound

كل حرب
على أحدهم أن ينظف المكان.
هذا هو النظام
ولأن المكان لا ينظف نفسه بنفسه
على أحدهم أن يزيح الأنقاض
إلى طريق جانبي
كي تقدر على المرور
العربات المملوءة بالجثث
, كان النقاد يقولون تعليقا على شعر شيمبورسكا بأن "إبداعها لا يخضع بسهولة إلى ضغط التحليلات النقدية. ولذا من الأجدى أن يقرأ لا أن يحلل". وهو بالنسبة لي كقارئ لا يخضع بسهولة كذلك إلى ضغط المراجعات والآراء هنا. لذا من الأجدى للقارئ أن يقرأه ويستمتع به لا أن يتحدث عنه ويبدي رأيا حوله!

هل يكفي بأن أصف فيسوافاشيمبورسكا بالشاعرة فقط. . لا هي أكثر من ذلك ثمة شيء ما سيحدث أيضا
لكن أين وماذا

ثمة من يلتقيهم في منتصف الطريق
لكن متى من

في كم مظهر وبأية نوايا

لو كان خيار لديه
فربنا ما كان يرغب أن يصير عدوا
وسيتركهم في بعض حياة,


ثمة حاجة ما لقراءة هذا الديوان إذ ليس هناك قراءة عابرة أو بريئة وقبل البدء يجب أن نضع افتراضا نقديا عن سبب الاختيار وليكن ذلك الافتراض هو فوز شيمبورسكا بجائزة نوبل !

الملاحظ هو أن القصائد متفاوته في شكلها وحجمها موضوعاتها وقد يختلط علينا النثر والشعر وأحيانا نحسب بعض القصائد مقطوعات شعرية ترتبط في مواضع وتتشتت في مواضع أخرى أرى ذلك ميزة اتصفت بها شيمبورسكا في خلق عدة أطر مفاهيمية مختلفة فلكل قارىء له أن يضع سياقاته وقراءاته الخاصة,



اتمنى لو يغني أحد المطربين ككاظم الساهر مثلا قصيدة "من الممكن بلا عنوان". لقد أيقنت تماما أن الأشعار المترجمة لا تفقد قيمتها الحقيقية عند نقلها من لغتها الأم للغة أخرى. إنما تفتح احتمالية جديدة أمام النص الشعري. يحاول المترجم جاهدا نقل ما فهمه من النص والقارئ كذلك يتلقف ما فهمه من الترجمة. فيصبح النص كذلك ذو احتمالات عديدة.
صرنا في زمن نعيب سوء فهمنا وتلقفنا للموضوع عدم تذوقنا للشعر إلى الترجمة. صحيح لن يمكننا تطويع اللغة الشعرية من لغة لأخرى لكن هذا لا يمنعنا من تذوق الشعر. إن ما نحاول تبريره رغم كل شئ هو سوء فهمنا الذي قد يأتي على شكل إجحاف!
فإن كان نقل لغة إلى لغة اخرى معاناة. وكان نقل الشعر أشد هذه المعاناة فكيف تكون قراءته بتلك السهولة
لذا لكي أقرأ الشعر المترجم لكي أستعذبه لكي أحبه لا اقرأه دفعة واحدة قراءة مستمرة بل أعطي فاصلا بين كل قصيدة أو قصيدتين.
فما بالي بقراءة فيسوافا البسيطة الخادعة التي تحب جمع الاضداد والمقارنات

هنا في هذا الكتاب لقد عجبت وعجبت وأهذت أحضن الكتاب في مناسبات وابتسم في مناسبات. أي أفكار استلهمتها من الفلاسفة والعلوم من الحياة والنباتات. أي كلمات كتبتها وبأي تركيز خلقت قصيدتها.
حقائق فضة كتبت بأقل قدر من الكلمات كأمثال:

لم يتغير شئ
الجسد خزين ألم


ربما حتى الآن لا شئ فينا مشوق

لقد كانت القراءة لفيسوافا شئ عظيم وجميل للغاية, كل شئ لي لا شئ ملكي
لا ملك للذاكرة
لكنه لى طالما أنظر.

أنا من أنا
حالة مبهمة
مثل كل حالة.

الأسلاف الآخرون
كان بالإمكان أن يكونوا أسلافي أيضا
غير أننى من عش آخر
طرت
ومن تحت جزع آخر
قد زحفت فى الحرشفة,

أنا لم أختر كذلك
لكننى لا أتأفف.
استطعت أن أكون شخصا أقل فردانية بكثير.
شخصا ما من سرب السمك من كثيب النمال من قفير يطن
جزءا من منظر بلدى تنهشه الرياح.

الحظ كان بي رحيما.
كان يمكن أن لا أعطى
ذاكرة اللحظات الحسنة.

كان يمكننى أن أكون ذاتى لكن بدون إندهاش
وكان هذا يعنى
شخصا آخر تماما.

شيمبورسكا هي شاعرة التفاصيل والتناقضات بامتياز,
هي شاعرة الجزالة الشعرية والسهل الممتنع.
هذه القصيدة تشكل حضورا جديدا وتميزا.
حينما ألفظ كلمة المستقبل
المقطع الأول يغادر تماما إلى الماضي

حينما ألفظ كلمة سكون
أحطمها

حينما ألفظ كلمة لا شيء
أخلق شيئا ما لا ينضوي في أي عدم
ـــــــ
الديوان ممتع
رغم عدم روعة الترجمة
ستظل الكثير من أفكاره معي
بقدر ما أستطاع المترجم أن يجعل الصور الجمالية للقصيدة الأصلية موجودة أنا ممتنة فيسوافا شاعرة قوية ذات أسلوب مبتكر ثابتة من حيث الآثر والحركة الشعرية المحشوة بالتناقضات, أنا ممتنة كثيرا
لمن لا أحبهم
أشعر بارتياح ,
لأنهم قريبون من شخص آخر ,
بفرح لأنني لست
ذئب حملانهم
أشعر بسلام معهم
بحرية معهم
وهذا ما لا يمنحه الحب
أغفر
ما لايمكن للحب أن يغفره
من اللقاء إلى الرسالة
لا يدوم الوقت إلى مالا نهاية
إنها ببساطة أيام معدودات أو أسابيع”



ديوان رائع من أجمل ما قرأت هذا العام من أشعار مترجمة
شكرا للصديقة الكريمة "ناهد" على الترشيح
Moje znaki szczególne
to zachwyt i rozpacz.


Myślę, że "Koniec i początek" to jeden z najlepszych tomików poezji, jakie przeczytałam,

"Koniec i początek" podzieliłabym na trzy główne motywy,
Pierwszym z nich jest bycie świadkiem, Wisława Szymborska wydała "Koniec i początek" w wiekulat jest to nie tylko wiek dojrzały, ale też, w przypadku pokolenia poetki, lata ogromne i przeciążone jednymi z największych wydarzeń w historii świata.
Część tego pokolenia w ogóle nie miała szansy dożyć pełnej dojrzałości, a większości trudno było w tę perspektywę uwierzyć.

Szymborskiej to się udało i w "Końcu i początku" doświadcza zmiany czasów, Dobrze pamięta lata przed nastaniem nowych porządków, pamięta miesiące tuż po i uczucia zwłaszcza z tego okresu są u niej nadal żywe.
Bycie świadkiem u Szymborskiej łączy się z jeszcze jednym aspektem zmiany czasów przystosowania się do potrzeby ruszenia dalej, ciągłej zmienności otaczającej ją rzeczywistości, doświadczenia, jak rzeczy dla niej przełomowe stają się wyblakłe.
Przekonania, że następne pokolenia korzystają z tego, co dla nich wywalczono, I z powodu tego, że udało się jej dożyć do tego momentu, sama pozwala się temu unieść, W świadectwie Szymborskiej odczuwa się ból, ale przede wszystkim godność, I są to zdania swobodne,

Drugi motyw związany jest, jak podejrzewam, ze śmiercią życiowego partnera poetki zmarł trzy lata przed wydaniem tomiku, Jest tu wyczuwalna żałoba oraz mierzenie się ze światem, kiedy zabrakło w nim najważniejszej dla autorki osoby decyzja, jak bardzo chce się w tej rzeczywistości uczestniczyć.
Straciłam już sporo osób, ale dotychczasowej miłości życia jeszcze nie, przynajmniej nie tak na zawsze, Jednak pojawiają się u mnie takie dni, kiedy mierzę się z myślą, co zrobię, kiedy pewnego dnia już go nie będzie, Szymborska odpowiedziała na pewne moje niepokoje, choć nie potrafię wyobrazić sobie tak ogromnego bólu, jaki musiała wtedy przeżywać, I, wiecie w tym momencie poetkę kochałam, całym sercem,

Trzecim motywem są refleksje, Być może z powodu ostatnich przeżyć, ale Szymborska zastanawia się na przykład nad miłością nad tym, w którym momencie losy dwóch osób się krzyżują, kiedy rodzi się uczucie.
Prowadzi również refleksje nad swoim miejscem w świecie, nad swoim pochodzeniem, przeznaczeniem, nad tym, w którym momencie dostała wybór, W poszukiwaniu odpowiedzi zagląda nawet "na górę", Zaskakujące i czarujące jest to, jak w pewnych momentachletnia Szymborska sprawia wrażenie osoby bardzo młodej, na samym starcie dorosłości, Chociaż to trochę pasuje do wypowiedzianych przez nią tutaj słów,

Podoba mi się to, jak "Koniec i początek" stanowi spójną i logiczną całość, Jestem oczarowana tym, jak Szymborska brzmi jak osoba bardzo młoda i bardzo dojrzała jednocześnie, Moment, w którym się wtedy znajdowała, to dosłownie koniec i początek, i podziwiam autorkę, z jaką siłą przyjęła to do siebie, I teraz, jak o tym myślę, to ten tomik wierszy to jedno z najlepszych przedstawień żałoby, jakie doświadczyłam,

Na tyle Cię przeżyłam
i tylko na tyle,
żeby myśleć z daleka,

PS.

Nie licząc szkół, gdzie się musi,
i samych poetów,
będzie tych osób chyba dwie na tysiąc,

A ja tutaj jeszcze wspomnę mojego ulubionego nauczyciela od języka polskiego, który kiedyś powiedział mi, że nawet poeci nie muszą wcale lubić poezji.


PS Będę teraz śmiała i zareklamuję siebie ostatnio otworzyłam konto z własną poezją na serwisie Instagram, odzyskiwanie. moniek serdecznie zapraszam. Jarenlang heb ik in zowat elke boekhandel waar ik weer eens verzeild raakte deze verzamelbundel vastgenomen om er enkele gedichten uit te lezen, er soms een tijdje aarzelend mee rond te lopen, maar hem dan toch telkens terug te plaatsen.
Tot ik vorige week bij de 'Vrije boekhandel' in Breda besloot dat ik er niet meer omheen kon, En bijgevolg heb ik een heerlijke week doorgebracht in het gezelschap van het oeuvre van Wislawa Szymborska, Nobelprijswinnaar,

Die laatste titel is absoluut terecht, Szymborska dichtte alsof het niet haar tweede maar eerste natuur was, Haar brede belangstelling voor wetenschap en filosofie en haar nietsontziende, filerende kritiek op politieke regimes die tot onderdrukking en dictatuur leiden, bezondigen zich in geen enkele versregel aan hoogdravende taal of elitaire toon.


Hoe dat komt, legt ze zelf haarfijn uit in De dichter en de wereld, haar achteraan opgenomen toespraak bij het in ontvangst nemen van haar Nobelprijs in.
Het gaat Szymborska om het koesteren en verwoorden van de verwondering, van een blijvend 'Ik weet het niet', dat ze als een soort mantra ziet, niet alleen voor dichters, maar voor iedereen die met hart en ziel zijn werk doet.
Daar ligt immers voor haar dat ongrijpbare begrip 'inspiratie', Ook opvallend is dat ze nergens aparte cyclussen inlast, maar doorheen één bundel uiterst fijne verbanden weeft, waardoor opeenvolgende gedichten als het ware een conversatie met elkaar aangaan.


Ik legde tijdens het lezen een lijstje aan met persoonlijke favorieten en eindigde mettitels, dus maar liefst/van dit verzameld werk, Vaak waren het gedichten die begonnen met een landschapsbeschrijving om vervolgens een diepere, universele laag aan te boren, Een andere groep gebruikte theater, mythologie of schilderkunst als metafoor, Naarmate de jaren vorderden, kwam ook de dood en het verlies wat prominenter voor en niet zelden deed haar welbekende humor zijn werk, Haar politiek geladen verzen komen vaak het sterkst over, met precies de juiste, altijd poëtische zeggingskracht, Maar het mooist vind ik uiteindelijk toch die gedichten waarin ze haar eigen métier onder de loep neemt, Als afsluiter hieronder zo'n gedicht waarin ze zichzelf en haar dichtkunst raak wist te vatten:

Een titel hoeft niet

Hier zit ik dan onder een boom
aan de oever van een rivier,
op een zonnige morgen.

Een nietige gebeurtenis
die niet de geschiedenis ingaat,
Het zijn geen veldslagen en pacten
waarvan de motieven worden onderzocht,
of gedenkwaardige tirannenmoorden,

Toch zit ik aan de rivier, dat is een feit,
En nu ik hier ben,
moet ik ergens vandaan zijn gekomen
en daarvoor
op nog vele andere plaatsen zijn geweest,
net zoals veroveraars van landen
voor ze aan boord gingen.


Zelfs een vluchtig ogenblik heeft een rijk verleden,
een vrijdag voor een zaterdag,
een mei die aan juni voorafging,
Het heeft zijn eigen horizonnen, even werkelijk
als in de veldkijkers van bevelhebbers,

De boom is een populier die hier al jaren wortelt,
De rivier is de Raba die langer stroomt dan vandaag,
Het paadje is niet eergisteren pas
door de struiken gebaand,
Om die wolken te kunnen verjagen,
moet de wind ze eerst hierheen hebben gewaaid,

En hoewel in de buurt niets groots gebeurt,
is de wereld daardoor nog niet armer aan details,
niet minder gefundeerd, niet zwakker gedefinieerd
dan toen volksverhuizingen haar in hun greep hielden.


Niet alleen geheime komplotten worden in stilte gehuld,
niet alleen kroningen gaan van een gevolg van oorzaken vergezeld,
Rond kunnen niet alleen de jubilea van opstanden zijn,
maar ook de omspoelde steentjes aan de waterkant,

Dicht en verstrengeld is het borduursel van de omstandigheden,
De steken van

de mier in het gras,
Het gras dat aan de aarde is genaaid,
Het golfpatroon waardoor een twijgje wordt geregen,

Het is zo gegaan dat ik hier ben en kijk,
Boven me fladdert een witte vlinder in de lucht
met vleugeltjes die alleen van hem zijn
en over mijn handen vliegt zijn schaduw,
geen andere, niet zomaar een, alleen de zijne.


Wanneer ik zoiets zie, verlaat me altijd de zekerheid
dat wat belangrijk is
belangrijker is dan wat onbelangrijk is,


Vertaling Gerard Rasch,